جهان اطلاعات
جدیدترین مطالب علمی، فناوری وکاربردی جهان
یکی از روشهای درمانی جدید و با عارضه کم ، بدون عمل جراحی و بستری در بیمارستان و به صورت سر پایی ، روش دکمپرسیون یا تخلیه دیسک با استفاده از یک سوزن مخصوص است. در این درمان بدون اینکه بیمار تحت بیهوشی قرار گیرد و تنها با بی حسی موضعی سوزن مخصوصی با هدایت دستگاه های تصویر برداری وارد دیسک شده و قسمتی از دیسک خارج گردیده وبدین ترتیب فشار از روی عصب نخاعی برداشته شده و درد بیمار برای همیشه از بین میرود. نتیجه این نوع درمان از روش خارج کردن دیسک با عمل جراحی به مراتب بهتر و همینطور با عارضه کمتری میباشد. پارونیشیا (Paronychia) یک بیماری درگیر کننده ناخن است که گاهی با چرککردگی گوشه ناخن اشتباه گرفته میشود. این بیماری در گوشه ناخنهای دست یا پا و در جایی که ناخن به پوست میچسبد رخ میدهد و علت ایجاد آن آلودگی های قارچی یا باکتریایی است. اين راهنما كمك ميكند تا علت هاي احتمالي هر علامت را تشخيص دهيد ، که هنگام درخواست ، امداد پزشكي نماييد و در صورت فراخور بودن ، چگونه خودتان به درمان علامت يا علت ايجاد كننده آن بپردازيد . بيمار حق دارد در اسرع وقت درمان و مراقبت مطلوب، مؤثر و همراه با احترام كامل را بدون توجه به عوامل نژادي فرهنگي و مذهبي از گروه درمان انتظار داشته باشد. بيمار حق دارد محل بستري، پزشك، پرستار و ساير اعضاي گروه معالج را در صورت تمايل بشناسد. بيمار حق دارد در خصوص مراحل تشخيص، درمان و سير پيشرفت بيماري خود اطلاعات ضروري را شخصاً و يا در صورت تمايل از طريق يكي از وابستگان از پزشك معالج درخواست نمايد به طوري كه در فوريتهاي پزشكي اين امر نبايد منجر به تأخير در ادامه درمان يا تهديد جاني بيمار گردد. بيمار حق دارد قبل از معاينات و اجراي درمان اطلاعات ضروري در خصوص عوارض احتمالي و يا كاربرد ساير روشها را در حد درك خود از پزشك معالج دريافت و در انتخاب شيوه نهايي درمان مشاركت نمايد. بيمار حق دارد در صورت تمايل شخصي و عدم تهديد سلامتي آحاد جامعه طبق موازين قانوني رضايت شخصي خود از خاتمه درمان را اعلام و يا به ديگر مراكز درماني مراجعه نمايد. بيمار حق دارد جهت حفظ حريم شخصي خود از محرمانه ماندن محتواي پرونده پزشكي، نتايج معاينات و مشاورههاي باليني جز در مواردي كه براساس وظايف قانوني از گروه معالج استعلام صورت مي گيرد اطمينان حاصل نمايد. بيمار حق دارد از رازداري پزشك و ديگر اعضاي تيم معالج برخوردار باشد لذا حضور باليني افرادي كه مستقيماً در روند درمان شركت ندارند موكول به كسب اجازه بيمار خواهد بود. بيمار حق دارد از دسترسي به پزشك معالج و ديگر اعضاي اصلي گروه معالج در طول مدت بستري، انتقال و پس از ترخيص اطمينان حاصل نمايد. بيمار حق دارد با كسب اطلاع كامل از نوع فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي بيمارستان كه بر روند سلامتي و درمان او مؤثرند تمايل و رضايت شخصي خود به مشاركت درماني را اعلام و يا در مراحل مختلف پژوهش از ادامه همكاري خودداري نمايد. بيمار حق دارد در صورت ضرورت اعزام و ادامه درمان در ساير مراكز درماني، قبلاً از مهارت گروه معالج، ميزان تعرفهها و پوشش بيمههاي خدمات در مركز درماني مقصد مطلع گردد. ورزش
مواد مخدر
رژيم غذايي سالم دخانيات و سيگار
ايمني و سلامت
الکل
استرس تمام موجودات زنده توليد مثل مي كنند. در انسان توليد مثل به وسيله دو نوع سلول انجام مي پذيرد. اسپرم ها كه به وسيله بيضه هاي مرد ساخته مي شوند و تخمك ها كه به وسيله تخمدان هاي زن توليد مي شوند. هر يك از اين سلول ها نيمي از مجموعه DNA (ماده ژنتيك) را در خود دارند. آنها از طريق مقاربت جنسي، كنار هم قرار مي گيرند؛ اگر يك اسپرم وارد يك تخمك شود و آن را بارور كند، DNA مرد و زن تركيب شده، سلول هاي جديدي حاصل مي شوند. بارداري زماني رخ مي دهد كه اين سلول ها خود را در رحم جاي مي دهند. در طول بارداري كه حدود ۴۰ هفته (۹ماه) طول مي كشد، اين سلول ها تكامل يافته، نوزاد را به وجود مي آورند. غدد درون ريز عضلات رشد کودک دستگاه گوارشي دستگاه قلبي - عروقي
دستگاه تناسلي مرد
دستگاه تناسلي زن دستگاه عصبي دستگاه تنفسي اسکلت دستگاه ادراري حواس چگونگي تغذيه جنين اختلالات شناختي شامل مشکلات رواني حرکتي، تمرکزي، يادگيري، و حافظه از ويژگي هاي شيزوفرني محسوب مي شوند. تحقيقات حاکي از آن است که بيماران مبتلا به شيزوفرني که آنتي بادي ويروس نوع 1 تبخال (ويروس ايجاد کننده تبخال) را دارند نسبت به آن دسته از بيماراني که اين آنتي بادي را ندارند دچار مشکلات شناختي شديدتري مي شوند. آیا میتوان از سلول های بدن برای دارو رسانی استفاده کرد؟ یک گروه از دانشمندان نانو،کوله پشتی های سلولی برای حمل و تحویل مواد شیمی درمانی ابداع کرده اند. سلول هایی که این کوله ها را همراه خود دارند همچنین میتوانند تومورها را نیز شناسایی کنند،یا به آجر های ساختمانی برای مهندسی بافت ها تبدیل شوند. محققان دانشگاه MIT که مخترعان چنین کوله پشتی های ظریف و میکروسکوپی هستند،معتقدند که برای اولین بار در جهان توانسته اند چنین بسته ی مصنوعی را به یک سلول متصل کنند. این کوله پشتی های پلیمری به پژوهشگران این امکان را میدهد که از سلول های بدن برای حمل بارهای بسیار اندک استفاده کرده و حرکت های آن ها را با استفاده از میدان های مغناطیسی دست کاری کنند و از آنجا که هر بسته تنها منطقه ی بسیار کوچکی از سطح سلول را میپوشاند،پس با عملکردهای طبیعی سلول تداخل و منافاتی ندارد و مانع از تعامل آن با فضای خارج نمیشود. بیننده ی گرامی لطفا اگر مطالب وبلاگ را خواندید و راضی بودید یک کلیک بر روی بنرهای ما نیز کرده تا ما نیز سهمی داشته باشیم(این امر اجباری نیست و در صورت کلیک کردن هیچ مبلغی از کسی که کلیک میکند کم نمیشود)
دانشمندان از سلولهای بنیادین جنینی، گلبول های قرمز انسانی تولید کردند. این پیشرفت مهم به ادعای آنها می تواند به زودی راه را برای تولید مصنوعی گروه خونی “او منفی” برای استفاده پزشکی هموار سازد. این گلبول های قرمز از سلول های بنیادی حاصل از جنین های مازاد تولید شده به روش آی وی اف، به عنوان بخشی از یک پروژه سه میلیارد پوندی برای تولید یک منبع جایگزین برای گروه خونی او منفی تولید شده است. گروه خونی او منفی را می توان بدون نگرانی از پس زدن، به تمامی گروه های خونی اهدا کرد. دانشمندان در این تحقیق از بیش از صدها جنین مازاد در کلینیک های باروری برای ایجاد چندین خط تولید سلولهای بنیادی استفاده کردند. در این بین خط RC-۷ ابتدا به سلول های بنیادی خون و سپس به گلبول های قرمز حاوی هموگلوبین تبدیل می شود. مارک ترنر مدیر مرکز ملی خدمات انتقال خون اسکاتلند در ادینبورو و مجری این تحقیقات می گوید: خون مصنوعی تولید شده در مقیاس صنعتی می تواند مشکلات ناشی از کمبود خون و خطر انتقال عفونت های جدید بین اهدا کنندگان و گیرندگان خون را برطرف کند.
درمان دررفتگی دیسک کمر و گردن بدون جراحی و بیهوشی
در این روش یک سوزن مخصوص و ظریف پس از بی حسی از راه پوست وارد دیسک بین مهره ای میگردد
پس از ورود سوزن به داخل دیسک محتویات آن که موجب آسیب وفشاربر روی عصب نخاعی شده اند به داخل دستگاه متصل به سوزن کشیده میگردد.و فشار از روی عصب برداشته میشود.
این درمان از عمل جراحی بسیارکم عارضه تر بوده وبه صورت سرپایی و بدون بیهوشی انجام میگیرد
هزینه این درمان بسیار کمتر بوده و یک دوم تا یک پنجم هزینه عمل جراحی است. این روش درمانی در کلینیک فوق تخصصی کنترل و درمان درد تهران به طور گسترده و با استفاده از تکنولوژی برتر و در بیمارستانهای معتبر انجام میپذیرد.
::ادامه مطلب::
::ادامه مطلب::
پارونیشیا
::ادامه مطلب::
۱ ـ
۲ ـ
۳ ـ
۴ ـ
۵ ـ
۶ ـ
۷ ـ
۸ ـ
۹ ـ
۱۰ ـ
فوايد ورزش براي سلامتي
ورزش منظم براي بيشتر دستگاههاي بدن سودمند است. به ويژه دستگاه قلبي ـ عروقي، دستگاه عضلاني ـ اسكلتي و دستگاه تنفسي. ورزش كردن همچنين با فراهم كردن انبساط خاطر، كاهش استرس و ايجاد تغييراتي كه باعث بهبود خلق ميشوند، براي سلامت ذهني هم مفيد است.
طرحريزي برنامه ورزشي
براي مفيد واقع شدن ورزش، بايد مرتب ورزش كرد. توصيه ميشود روزانه حداقل ۳۰ دقيقه ورزش سبك ـ مثلاً پياده روي سريع ـ و در حداقل ۵ روز هفته انجام شود. براي آمادگي جسماني بيشتر يا براي كاهش وزن بايد بيشتر ورزش كنيد. بايد به انجام دادن فعاليتهايي بپردازيد كه قلب و ششها را به فعاليت وادارند (افزايش استقامت)، تحرك مفاصل را بهبود بخشند (افزايش انعطافپذيري) و قدرت عضلاني را افزايش دهند. اگر تا به حال اصلاً به صورت مرتب ورزش نكردهايد يا از نظر سلامت مشكلاتي داريد، قبل از شروع مرتب ورزش با پزشك خود مشورت كنيد.
ورزش كردن سالم و بيخطر
براي اجتناب از آسيب يا ورزش بيش از حد، اهداف واقع گرايانه اي براي خود معين كنيد. اگر آمادگي جسماني كافي نداريد، ورزش را به آرامي شروع كنيد و به تدريج آن را افزايش دهيد. مراقب باشيد كه بيش از حد ورزش نكنيد به طوري كه احساس درد يا ناخوشي ننماييد. حتماً براي ورزش از كفش، لباس و تجهيزات محافظتي مناسب استفاده كنيد. هرگاه كه ورزش مي كنيد براي پيشگيري از كرامپ عضلاني و خشكي بدن و به حداقل رساندن خطر آسيب به بدن، ابتدا بدن را گرم كنيد و در پايان هم به تدريج بدن را سرد كنيد نه آن كه ناگهان به ورزش خاتمه دهيد. چنين برنامهاي مستلزم ورزشهاي سبك هوازي مثل هروله كردن است كه بايد به دنبال آن يك رشته حركات كششي عضلاني هم انجام داد. در اينجا، دو نمونه ا ز حركات كششي را نشان دادهايم: دست خود را بر روي زانوهاي خود بگذاريد تا بتوانيد بدنتان را ثابت نگاه داريد. در حالي كه لگن خود را حركت ميدهيد، كمر خود را صاف نگاه داريد.
كشش لگن و ران
زانو بزنيد و يكي از پاها را بر روي زمين و در جلوي خود بگذاريد. لگن خود را به سمت پايين و جلو حركت دهيد به طوري كه عضلات پشت ران كشيده شوند. همين كار را براي پاي ديگر انجام دهيد.
كشش كمر
زانو بزنيد و روي پاشنه هاي خود بنشينيد. بازوي خود را رو به بالاي سر خود بكشيد و به جلو خم شويد و كف دست خود را بر روي زمين بگذاريد. بازو، سر و بدن خود را در يك امتداد نگاه داريد.
ورزش در سنين مختلف
اكثر افراد ـ در هر سني كه باشند ـ از ورزش بهرههاي جسمي و ذهني مختلف ميبرند، ورزش علاوه بر بهبود كلي انعطافپذيري، قدرت و استقامت، منافع متفاوتي براي افراد با گروههاي سني متفاوت دارد. در كودكان، ورزش به پرورش استخوانها و عضلات قوي كمك ميكند، توازن و هماهنگي حركتي را بهبود ميبخشد و نوعي سرگرمي هم است. در بزرگسالان، ورزش، خطر بيماريهاي قلبي را به حداقل مي رساند، در افراد مسن، ورزش، فرايندهاي همراه با پيري ـ مثل كاهش تراكم استخوان ـ را كند ميكند و اين افراد را قادر مي كند تا مدت بيشتري توانايي حركت خود را حفظ كنند. ورزش منظم به زنان باردار نيز كمك مي كند تا بهتر از عهده نيازهاي دوران بارداري و زايمان برآيند.
فعاليت كودكان
بازيهايي چون فوتبال قادرند جنبههاي مختلف جسمي كودك از قبيل قدرت، تعادل و هماهنگي و توازن حركتي را بهبود بخشند. چنين بازيهايي موجب سرگرمي هستند و به كودك امكان ميدهند تا از بين ديگر بازيكنان براي خود دوستاني بيابد.
زنان باردار
شنا كردن ملايم در دوران بارداري به شما اين امكان را ميدهد تا در حال كه آب وزن بدن را تحمل مي كند، به كشش عضلات و ورزش دادن آنها بپردازيد.
افزايش سن
فعاليتهايي همچون پيادهروي با حفظ قدرت عضلاني و انعطافپذيري مفاصل كمك مي كند تا آثار ناشي از افزايش سن كمتر شود.
واكنشهاي شديد و خطرات مواد مخدر و داروها
مواد مخدر و داروها خطر زيادي براي سلامتي دارند. مصرف بيش از حد مواد مخدري مثل هرويين و كوكايين ممكن است مرگبار باشد. داروهاي ديگري مثل اكستازي ممكن است موجب مرگ هم بشوند. بعضي از مواد مخدر و داروها عملكردهاي حياتي بدن را تغيير ميدهند؛ براي مثال هروئين قادر است تداخلات سوء با موادي مثل الكل نيز پيش بياورد. يكي ديگر از آثار شايع مواد مخدر و دارو، وابستگي است كه در اين حالت وقتي مصرف كننده به دارو دسترسي ندارد ميل جسمي و ذهني شديدي براي آن مييابد. بعضي از مشكلات ممكن است بلافاصله پس از مصرف مواد مخدر روي دهند (حتي بعد از اولين بار مصرف)، ولي مشكلات ديگر هم هستند كه پس از استفاده درازمدت ايجاد مي شوند. داروهاي تزريقي خطرات ديگري هم دارند كه مرتبط با استفاده از سر سوزن هاي غيراستريل است از جمله، عفونت با ويروس نقص ايمني انساني (بيماري ايدز)، هپاتيت B يا C يا مسموميت خوني. اگر خودتان يا يكي از نزديكانتان دچار سوءمصرف مواد مخدر شده است از پزشك خود درباره، خطرات آن براي سلامت اطلاعاتي كسب كنيد و درباره مشاوره و درمان هم راهنمايي بخواهيد.
گروههاي غذايي
اين نمودار دايره اي نشان دهنده ۵ گروه غذايي اصلي و نسبتي از كل رژيم غذايي است كه هر گروه تشكيل ميدهد. غذاهايي كه بخشهاي بزرگتري از نمودار را به خود اختصاص دادهاند، بايد نسبت به بخشهاي كوچك تر، جزء بيشتري از رژيم غذايي را شامل شوند.
ويتامين ها و موادمعدني
بدن به انواعي از ويتامينها و موادمعدني نيازمند است زيرا اين مواد نقش حياتي در رشد و سوخت و ساز (فرايندهاي شيميايي روي دهنده در بدن) دارند. بدن ميتواند ويتامينهاي K و D را بسازد؛ اما ساير ويتامينها و همه موادمعدني بايد از غذا تأمين شوند. بعضي از گروههاي خاص به غذاهاي مكمل علاوه بر وعدههاي غذايي معمول نياز دارند. براي مثال زنان باردار براي سلامت جنين به اسيدفوليك نياز دارند و گياهخواران نيز چون گوشت يا ديگر محصولات حيواني را مصرف نميكنند، احتياج به ويتامين B12 دارند(منبع معمول اين ويتامين در محصولات حيواني است). ويتامينهاي E,D,Aو K را بيش از مقادير مجاز مصرف نكنيد، زيرا بدن اين ويتامينها را ذخيره ميكند و اگر مقادير زيادي از آنها در بافت هاي بدن تجمع يابند، ممكن است اثرات سمي داشته باشند. همچنين زنان باردار نيز بايد از خوردن غذاهاي حاوي مقادير زياد ويتامين A پرهيز كنند؛ زيرا اين ويتامين اثرات بالقوه مضري بر روي جنين در حال رشد دارد.
ارزيابي وزن
براي پيشگيري از بيماريها مربوط به داشتن اضافه وزن يا كم وزن بودن لازم است وزن خود را در محدوده طبيعي متناسب با قدتان حفظ كنيد. با استفاده از يك نمودار قد/ وزن شبيه آنچه كه در زير نشان داده شده است، ميتوانيد دريابيد كه آيا وزنتان در حد طبيعي است يا خير. راه ديگر ارزيابي وزن با محاسبه «شاخص توده بدن» است. براي محاسبه شاخص توده بدن، وزن خود را برحسب كيلوگرم بر مجذور قدتان برحسب متر تقسيم كنيد. BMI كوچكتر از ۲۰ نشاندهنده لاغري بيش از حد متعارف و شاخص توده بدن بزرگتر از ۲۵ نشان دهنده ابتلا به اضافه وزن است.
زيانهاي سيگار كشيدن براي سلامتي
دود تنباكو حاوي مواد آسيب رسان بسياري براي سلامتي است: مثل قطران، مونوكسيدكربن و نيكوتين. قطران راههاي هوايي را تحريك ميكند؛ مونوكسيدكربن به گويچههاي سرخ متصل شده، توانايي آنها را براي حمل اكسيژن كاهش ميدهد؛ و نيكوتين هم اعتيادآور است. دودتنباكو حاوي مواد سرطانزا هم مي باشد كه به ششها و اعضاي ديگر آسيب مي رسانند. دود سيگار، چشم، بيني و گلو را تحريك ميكند و در درازمدت ممكن است موجب سرطان ريه و بيماري قلبي ـ عروقي شود. مواجهه كودكان با دود سيگار، خطر پيدايش عفونتها ـ مثلاً عفونتهاي گوش ـ را افزايش ميدهد و قادر است آغازگر آسم و آلرژي باشد. شيرخواراني كه از مادران سيگاري متولد ميشوند، كوچكتر از حد معمول هستند و در معرض خطر بيشتري براي نشانگان مرگ ناگهاني شيرخوار (مرگ در گهواره) ميباشند.
سيگار كشيدن و سرطان ريه
اين نمودار نشان مي دهد كه احتمال پيدايش سرطان ريه، در مردان و زنان سيگاري به ترتيب بيش از ۲۰ و ۱۰ برابر مردان و زنان غيرسيگاري است. افرادي كه قبلاً سيگاري بودهاند ولي ديگر سيگار نميكشند، دچار خطرات بسيار كمتري ميباشند. ۱۵ سال پس از ترك سيگار خطر ابتلا به سرطان ريه در اين افراد بيش از ۵۰% كاهش يافته است.
ترك سيگار
اگر سيگار نكشيد يااگر قبل از پيدايش بيماريها، آن را ترك كنيد، ميتوانيد مانع از بيماريهاي قلب يا ريه شويد. مهم نيست كه چه مدت سيگاري بودهايد؛ با ترك سيگار مي توانيد از صدمه رسيدن بيشتر به سلامتي خود جلوگيري كنيد. اگر در ترك سيگار نيازمند كمك هستيد، براي مشاوره به پزشك خود مراجعه كنيد. اگر مي خواهيد خودتان به اين كار مبادرت كنيد، فهرستي از دلايل علاقمندي خود به آن فراهم كنيد و فهرستي هم از دلايل علاقمندي خود به سيگار كشيدن تهيه نماييد. راه هايي براي مقابله با وسوسه سيگار كشيدن، پيدا كنيد و از خانواده و دوستانتان هم بخواهيد شما را ياري كنند. براي ترك كامل سيگار، روزي را انتخاب كنيد كه تقريباً استرس نداشته باشيد و همه سيگارها، كبريتها، فندكها و جاسيگاريها را دور بريزيد، ممكن است علايم ترك سيگار ـ مثل تحريكپذيري ـ ايجاد شود و ميل بسيار به نيكوتين در شما ايجاد شود. چيزهايي مثل برچسب آدامس نيكوتيني مانع چنين تمايلي مي شوند. اگر مجدداً شروع به سيگار كشيدن كرديد، بررسي كنيد كه اين امر چرا روي داده است و به دليل ترك رجوع كرده، از نو شروع كنيد.
استفاده از برچسب نيكوتيني
برچسبهاي نيكوتيني مقادير ثابتي از نيكوتين را از طريق پوست به بدن مي رسانند و مانع تمايل شديد فرد به سيگار كشيدن ميشوند.
::ادامه مطلب::
آثار مضر الكل
مصرف الكل موجب مشكلات وخيمي براي سلامت شخص مي شود. الكل پس از نوشيدن، از طريق معده و روده كوچك جذب خون ميشود و ۳۵ تا ۴۵ دقيقه بعد به حداكثر ميزان غلظتش در خون ميرسد. ميزان غلظت به عواملي چون وزن شخص و نيز اين كه آيا شخص الكل با غذا خورده است يا با معده خالي، بستگي دارد. اگر الكل را با غذا خورده باشيد، بدن آن را كندتر جذب خواهد كرد. كبد، الكل را با سرعتي در حدود يك واحد در ساعت تجزيه ميكند. بدن قادر به تغيير اين مقدار نيست؛ بنابراين، هرچه بيشتر الكل بنوشيد، بدن وقت بيشتري لازم دارد تا آن را تجزيه كند. در كوتاه مدت، نوشيدن زياد الكل موجب مستي و خماري ميشود و در درازمدت به اكثر دستگاههاي بدن صدمه ميزند. مصرف دايم و الكل ممكن است موجب وابستگي به الكل و مشكلات اجتماعي از جمله خشونت خانوادگي و بلهوسي شود. الكل كنترل مغز بر خويشتنداري و توازن و هماهنگي حركتي را مختل ميكند. نوشيدن درازمدت الكل به سلول هاي مغزي كنترل كننده يادگيري و حافظه صدمه مي رساند. مصرف الكل موجب التهاب كبد (هپاتيت) شود. نوشيدن الكل قادر است به كبد صدمه شديد وارد كند و موجب بيماريهاي چون سيروز و سرطان شود. ممكن است در نتيجه مصرف الكل، زخم معده و دوازدهه (اولين قسمت روده كوچك) ايجاد شود. علاوه بر آن، خطر پيدايش سرطان معده نيز وجود دارد. الكل ممكن است، عملكرد جنسي را مختل كند. در درازمدت شايد ميزان باروري هم كاهش يابد. نوشيدن الكل رگهاي پوست را گشاد كرده، موجب دفع گرما از بدن مي شود. نوشيدن درازمدت الكل خطر ابتلا به پرفشاري خون را ميافزايد.
منشأ استرس
استرس ممكن است از حوادث يا شرايط بروني، واكنش هاي فردي به تنش ها يا تركيبي از اين عوامل ناشي شده باشد. از جمله منابع عمده بروني استرس مي توان مشكلات درازمدتي مثل روابط خانوادگي ناراحتكننده، بيماريهاي ناتوان كننده يا بيكاري و نيز تغييرات عمده حتي تغييرات خوشايندي مثل ازدواج يا اثاثكشي و جمع شدن استرس هاي روزانه مثل ديررفتن سركار يا گيركردن در ترافيك را نام برد. از جمله الگوهاي رفتاري ايجادكننده يا تشديدكننده استرس هم مي توان ناشكيبايي و پرخاشگري، عدم اعتماد به نفس و احساسات سركوبگري مثل تنش يا اضطراب را بر شمرد.
تشخيص هاي نشانههاي استرس
اگر نشانه هاي استرس، زود تشخيص داده شوند، براي پيشگيري از مشكلاتي كه براي سلامت ايجاد ممكن است شود، بايد اقداماتي انجام داد. داشتن انرژي كمتر از حد معمول، كاهش اشتها يا خوردن بيش از حد معمول از جمله اين نشانه ميباشد، ممكن است دچار سردرد يا زخمهاي دهان شويد و بيش از حد مستعد ابتلا به عفونتهاي خفيفي همچون سرماخوردگي شويد. اگر احساس استرس، زياد باشد، ممكن است مضطرب، بغض كرده، تحريكپذير يا غمگين باشيد. خواب ممكن است مختل شود و روابط با ديگران كدورت يابد. براي آن كه از اين حالت رهايي يابيد ممكن است به الكل، تنباكو يا موادمخدر وابسته شويد. اگر استرس موجب هر يك از اين مشكلات شود، درصدد كمك از خانواده، دوستان يا پزشك خود برآييد.
تغيير دادن روش زندگي
اگر روش زندگيتان پر از استرس است، سعي كنيد آثار مضر استرس را كم كنيد. وقتي را براي گذراندن اوقات خود با خانواده يا دوستان كنار بگذاريد و فعاليتهاي لذتبخش انجام دهيد. ورزش كردن منظم نيز همانند آموختن، آسوده سازي و تمدد اعصاب هوشيارانه بدن، قادر است تنش هاي جسمي را تسكين دهد (به مبحث «تمرينهاي تمدد اعصاب» در همين صفحه مراجعه نماييد). كارهاي پراسترس را به بخش هاي كوچك و آسان تقسيم كنيد. بيشتر برروي كارهاي مهم تمركز كنيد و براي حفظ زمان و انرژي خود، تعداد كارهايي را كه كمتر ضروريند، كاهش دهيد . اگر افراد، توقعات بيش از حد از شما دارند، سعي كنيد اين توقعات را كمتر كنيد.
تمرينهاي تمدد اعصاب
در صورتي كه دچار استرس شويد، عضلات منقبض شده، قلب تندتر مي زند و تنفس كم عمق و سريع مي شود. با يادگيري برنامههاي ساده تمدد اعصاب به ذهن و جسم خود آرامش ببخشيد. اين برنامه پاسخ بدن را به استرس كاهش مي دهند. شيوه تنفسي كه در اين جا نشان داده شده است ممكن است موجب كاهش استرس شود. براي كسب اطلاعات بيشتر، از پزشك خود پرسش نماييد و ببينيد كه آيا او كلاس هاي تمدد اعصاب را تمديد مي نمايد يا خير.
تنفس براي تمدد اعصاب
با استفاده از ديافراگم و عضلات شكم خود، آرام و عميق تنفس كنيد. دستي را برروي قفسه سينه و دست ديگر را برروي شكم قرار دهيد. دستي كه برروي شكم است بايد بيش از دست ديگر حركت كند.
لقاح
::ادامه مطلب::
غده هيپوفيز و هيپوتالاموس
غده هيپوفيز در قاعده مغز قرار دارد. اين غده به عنوان »غده رئيس« شناخته مي شود، چون هورمون هايي را توليد مي كند كه بافت درون ريز واقـع در سـاير غده ها و اعضا را تحريك و كنترل مي كند. همچنين هورمون هايي را ترشح مي كند كه رشد بدن، حجم ادرار و انقباض رحم را در طول زايمان كنترل مي كنند. هيپوتالاموس بخشي از مغز است كه با غده هيپوفيز ارتباط دارد. هيپوتالاموس، هورمون هايي به نام عوامل آزاد كننده را ترشح مي كند كه كاركرد هيپوفيز را كنتـرل مي كنند و به عنوان رابط بين دستگاه هاي عـصبي و غـدد درون ريز عمـل مي كنند.
غده پينه آل
غده پينه آل در عمق مغز قرار دارد. كاركرد دقيق آن هنوز مشخيص نيست. البته معلوم شده است كه اين غده هورموني به نام ملاتونين را ترشح مي كند كه گمان مي رود با چرخه روزانه خواب و بيداري مرتبط باشد.
غده هاي تيروييد و پاراتيروييد
غده تيروييد كه در گردن واقع است، هورمون هايي را توليد مي كند كه متابوليسم را تنظيم مي كنند. همچنين برخي از سلول هاي تيروييد، هورمون كلسي تونين را ترشح مي كنند كه غلظت خوني كلسيم را كاهش مي دهد. چهار غده پاراتيروييد واقع در پشت تيروييد هورموني را توليد مي كنند كه غلظت خوني كلسيم و فسفات را تنظيم مي كند. كلسيم براي سلامت استخوان ها حياتي است و به همراه فسفات، نقش مهمي را در كاركرد عصب و عضله ايفا مي كند.
غده هاي فوق كليه
غده هاي فوق كليه در بالاي كليه قرار دارند. هر غده يك قشر لايه خارجي و يك مدولا (مركز) دارد. قشر، هورمون هاي كورتيكواستروييدي يا كورتوني (كه در كـمك بـه تنظيم غلظت خوني نمك و قند نقـش دارند) و مقادير كم هـورمـون هـاي جنسي مردانه (كه ايجاد برخي از مشخصات جنسي مردانه را تحريك مي كنند) را توليد مي كند. مدولا، اپي نفرين (آدرنالين) و نوراپي نفرين (نورآدرنالين)، را ترشح مي كند كه در پاسخ به استرس (واكنشي كه »پاسخ جنگ و گريز« نام دارد)، ضربان قلب و خونرساني به عضلات را افزايش مي دهند.
لوزالمعده
لوزالمعده پشت معده قرار دارد. لوزالمعده مايعات گوارش كننده اي توليد مي كند كه به تجزيه غذا كمك مي كنند. همچنين هورمون هاي انسولين و گلوكاگون را ترشح مي كند كه نقش مهمي را در تنظيم سطح گلوكز خون (قندي كه منبع اصلي انرژي بدن به شمار مي رود) ايفا مي كنند.
تخمدان ها
تخمدان ها در دو طرف رحم قرار گـرفته اند. آنها تخمـك ها را آزاد مي كنند و هـورمون هاي جنسي زنانه يعني پروژسترون و استروژن را مي سازند كه چرخه قاعدگي را تنظيم مي كنند. استروژن همچنين باعث ايجاد برخي از مشخصات جنسي زنانه از جمله بزرگ شدن پستان ها مي شود.
بيضه ها
بيضه ها در كيسه اي از پوست و عضلات به نام كيسه بيضه (اسكروتوم) قرار دارند. آنها توليد اسپرم و ترشح هورمون جنسي مردانه يعني تستوسترون را برعهده دارند. اين هورمون مسؤول شروع بلوغ و ايجاد مشخصات جنسي ثانويه مردانه از جمله موي صورت است.
انواع عضلات
سه نوع عضله عبارتند از عضله اسكلتي كه اسكلت را مي پوشاند و به حركت درمي آورد؛ عضله قلبي كه ديواره هاي قلب را تشكيل مي دهد و عضله صاف كه در ديواره لوله گوارش، رگ هاي خوني و مجاري تناسلي و ادراري وجود دارد. هر نوع عضله كاركرد متفاوتي دارد و رشته هاي آن داراي شكل خاصي هستند. عضله اسكلتي كه اندام ها و بدن را حركت مي دهد، از رشته هاي دراز، قوي و موازي تشكيل شده است. اين نوع عضله، قادر به انقباض سريع و قوي است ولي تنها به مدت كمي مي تواند با حداكثر قدرت كار كند. عضله قلبي خون را به سراسر بدن مي راند. اين عضله رشته هايي كوتاه، شاخه دار و متصل به هم دارد كه شبكه اي را در داخل ديواره هاي قلب تشكيل مي دهند. اين نوع عضله مي تواند بدون خستگي، مدام كار كند. عضله صاف، كاركردهايي چون حركت دادن غذا در لوله گوارش را بر عهده دارد. اين عضله از رشته هايي كوتاه و دوكي شكل تشكيل شده است كه به هم متصل شده، صفحاتي را تشكيل مي دهند و مي توانند به مدت هاي طولاني كار كنند.
عضلات چگونه كار مي كنند؟
حركت زماني ايجاد مي شود كه پيام هاي ارسالي از دستگاه عصبي باعث انقباض عضله شوند حركت آگاهانه بدن به وسيله عمل متقابل عضلات اسكلتي، استخوان ها و مفاصل صورت مي پذيرد. بيشتر عضلات يك استخوان را به استخوان ديگر مرتبط مي كنندو از يك مفص عبور مي كنند. وقتي يك عضله منقبض مي شود، استخوان ها را مي كشد و به حركت درمي آورد. بياري از عضلات، به صورت جفتي هستند، به طوري كه در هر سمت يك مفصل يك عضله قرار مي گيرد و حركات مخالف را ايجاد مي كند. براي مثال، در بازو، عضله سه سر با انقباض خود بازو را صاف مي كند و عضله دو سر با انقباض خود باعث تا شدن بازو مي شود.
چگونگي رشد و نمو استخوان ها
در هنگام تولد، بيشتر اسكلت از بافت غضروفي تشكيل شده است و استخوان صرفاً در تنه استخوان هاي دراز وجود دارد. در طي كودكي، به تدريج استخوان جايگزين غضروف مي شود كه به اين روند استخوان سازي مي گويند. در استخوان هاي بلند اندام ها، نواحي موسوم به صفحه رشد وجود دارند كه براي دراز شدن استخوان مرتب غضروف توليد مي كنند و سپس اين غضروف به استخوان تبديل مي شود. با شروع دوران بزرگسالي، استخوان سازي خاتمه مي يابد و اسكلت هم به بزرگترين اندازه ممكن خود رسيده است.
استخوان هاي بلند دركودكان
رشد و استخوان سازي (تشكيل استخوان) در انتهاي استخوان هاي بلند انجام مي شود.
استخوان هاي بلند در بزرگسالان
همه غضروف موجود در استخوان، استخواني شده است. يك لايه غضروفي از انتهاي استخوان محافظت مي كند.
رشد و استخوان سازي (تشكيل استخوان) در انتهاي استخوان هاي بلند انجام مي شود.
چگونگي تكامل مغز و جمجمه
مجموعه نورون هاي نوزاد (سلول هاي عصبي) كامل است، اما شبكه مسيرهاي بيـن سـلولـي در نـوزاد هنوز تكامـل نيافتـه اند. در ۶ سـال اول زنـدگي مغز رشـد مـي كند و شبكه عصبي (اعصاب) به سرعت پيچيده تر شده و در نتيجه يادگيري انواع رفتارها و مهارت ها براي كودك ممكن مي شود. براي آن كه بزرگ شدن مغز ممكن شود، كرانيوم (بخشي از جمجمه كه مغز را مي پوشاند) هم در فضاهاي نرم موسوم به ملاج و در فواصـل بيـن استخوان هاي جمجه موسوم به درز رشد مي كند. اين نواحي به تدريج تبديل به استخوان مي شوند. در طي بقيه دوران كودكي، مغز، شبكه عصبي و جمجمه با سرعت آهسته تري رشد مي كنند.
مغز و جمجمه در هنگام تولد
شبكه عصبي كاملاً تكامل نيافته است. استخوانهاي جمجه را درزها و ملاجها از هم جدا نگه ميدارند.
مغز و جمجه در ۶ سالگي
مغز تقريباً اندازه نهايي خود را يافته است و شبكه عصبي متراكم تر شده است. ملاج ها بسته شده اند و استخوان هاي جمجمه در محل درزها ثابت شده اند.
مغز و استخوان بزرگسلان
مغز و جمجه به حداكثر اندازه نهايي خود دست يافته اند. شبكه عصبي كمال يافته است؛ هرچند كه با ادامه دادن يادگيري فرد، آن هم ممكن است به نمو خود ادامه دهد.
رشد بدن
رشد دوران كودكي را هورمون ها كنترل مي كنند و علاوه بر آن، عواملي همچون رژيم غذايي و سلامت كلـي فرد هـم بر آن تأثير مي گذارند، بدن كودك مدام در حال رشد است. اما ميزان اين رشد بسته به مرحله زندگي متفاوت است. روي هم رفته رشد در دوران شيرخوارگي و دوران بلوغ سريع تر از همه دوران هاي ديگر است. علاوه بر آن بعضي از اعضاي بدن هم سريع تر از قسمت هاي ديگر رشد مي كنند كه اين امر منجر به تغيير نسبت هاي بدني كودك در حين رشد تغيير مي0شود. در هنگام تولد، اندازه سر، يك چهارم طول كل بدن است و تا ۶ سالگي نيز به سرعت به رشد خود ادامه مــي دهد. خصيصه هـاي صورت نيـز در طـي كودكي تغييـر مـي يابند؛ بدين ترتيب كه صورت بزرگتر از باقي جمجمه مي شود. اندام ها دردوران شيرخوارگي نسبت به ساير اجزاي بدن كوچك تر هستند و با رشد كودك طويل تر مي شوند كه به ويژه اين طويل شدن در دوران بلوغ سريع تر است. نهايتاً بدن در حدود ۱۸ سالگي به اندازه نهايي خود مي رسد. در اين زمان، اندازه سر تقريباً يك هشتم طول كل بدن است در حالي كه اندازه پاها نصف اندازه بدن است.
كسب مهارتها در ۵ سال اول زندگي
نوزادان قادرند ببينند، بشنوند، اعمال بازتاب گونه داشته باشند (مثل مكيدن) و براي جلب توجه مادرخود گريه مي كنند. از هنگام تولد تا حدود ۵ سالگي، خردسالان انواعي ازديگر مهارت هاي ضروري را فرا مي گيرند. مهارت هاي جسمي، چيره دستي، زبان و رفتار اجتماعي چهار جنبه مهم تكامل كودك هستند. كسب اين مهارت ها طي مراحل مشخص موسوم به »شاخص هاي نمو« روي مي دهد. اين مراحل به ترتيب خاصي روي مي دهند و زمان آن را به صورتي نه چندان دقيق مي توان پيش بيني كرد. هر چند كه سن دقيق دستيابي به اين مهارت ها در هر كودكي متفاوت است. توانايي يادگيري مهارت هاي خاص مثل كنترل ادرار و مدفوع به بلوغ دستگاه عصبي كودك بستگي دارد. علاوه بر آن قبل از يادگيري مهارت هاي پيچيده مشخص، ابتدا لازم است كه كودكان توانايي هاي ساده تري را كسب كنند؛ براي مثال كودك بايد قبل از آن كه بتواند راه برود، بايد بتواند بايستد. مهارتهاي جسمي مهمترين مهارت ها، كنترل يافتن بر وضعيت بدن،تعادل و حركت است. شيرخوار ابتدا ياد مي گيرد چگونه سرش را بلند كند و بچرخاند. سپس سرش را بلند كنند و بچرخاند سپس مي نشيند. پس از آن ياد مي گيرد كه چگونه روي زمين بخزد، بايستند، راه برود و بدود. چيره دستي و بينايي كودكان ياد مي گيرند كه چگونه حركات دست و بينايي خود را هماهنگ كنند. تا بتوانند اعمالي همچون برداشتن اشيا و نقاشي كردن را انجام دهند. شنوايي و زبان در ابتدا كودكان فقط به سمت صدا برمي گردند و با بغ بغو كردن به آن پاسخ مي دهند. در يك سالگي كودك اولين كلمه خود را به زبان مي آورد و به تدريج معني كلمات را مي فهمد و پـس از آن يـاد مـي گيرد جمـله سازي كند. رفتار اجتماعي و بازي لبخند زدن اولين مهارت اجتماعي است كه كودك فرا مي گيرد. بعدها ياد مي گيرد كه با ديگر كودكان بازي كند و جدايي از والدين را تحمل كند. كودكان مهارت هاي عملي از قبيل تغذيه و لباس پوشيدن (به تنهايي) را نيز ياد مي گيرند.
صفاق
يك غشاي چين خورده به نام صفاق، سطح دروني جدار شكم و تمامي اعضاي گوارشي را مي پوشاند.
دهان و مري
فرايند گوارش در دهان آغاز مي شود. عمل دندان ها و زبان در طول جويدن، غذا را براي بلع به قطعات نرم و كوچكتر تبديل مي كند و از طرفي مواد موجود در بزاق، كربوهيدارت هاي موجود در غذا را تجزيه مي كنند. در هنگام بلع، زبان لقمه غذا را از گلو به مري مي راند. در همين زمان، كام نرم حفره بيني را مي بندد و اپي گلوت كه يك زايده كوچك غضروفي در پشت زبان است، حركت كرده، حنجره را مي بندد و به اين ترتيب غذا وارد بيني يا حنجره نمي شود.
معده
غذا از مري به داخل معده مي رود. آنجا ممكن است به هم خوردن و تجزيه جزئي آن به وسيله مايعات گوارش كننده تا ۵ ساعت طول بكشد تا تبديل به يك ماده نيمه مايع به نام سوپ معدي شود. مايعات بلعيده شده مثل آب و الكل از معده و روده مستقيماً در عرض چند دقيقه عبور مي كنند.
روده كوچك
سوپ معدي وارد دوازدهه (قسمت اول روده كوچك) مي شود و به وسيله مايعات گوارش كننده كبد و لوزالمعده باز هم تجزيه مي شود. مرحله نهايي هضم در بقيه روده كوچك صورت مي پذيرد. در روده كوچك، مايعات گوارش كننده اي كه از جدار روده آزاد مي شوند، مواد غذايي را به واحدهاي شيميايي كوچكي تبديل مي كنند به طوري كه بتوانند از جدار روده وارد شبكه رگ هاي خوني اطراف آن شوند.
روده بزرگ
پس از جذب مواد غذايي در روده كوچك، مانده باقيمانده وارد روده بزرگ مي شود. بيشتر آب موجود در اين مواد به داخل بدن بازجذب مي شود و ماده دفعي نيمه جامد باقي مانده، مدفوع ناميده مي شود. مدفوع وارد راست روده مي شود و در آنجا تا زماني كه با يك حركت روده اي خارج شود نگهداري مي شوند.
كبد، كيسه صفرا و لوزالمعده
كبد، كيسه صفرا و لوزالمعده، به تجزيه شيميايي غذا كمك مي كنند. كبد از محصولات گوارش براي ساخت پروتئين هايي مثل پادتن ها (كه به مقابله با عفونت ها كمك مي كنند) و عوامل لخته كننده خون استفاده مي كند. كبد همچنين سلول هاي خوني فرسوده را تجزيه مي كند و مواد اضافي را به صورت صفرا دفع مي كند كه دركيسه صفرا ذخيره مي شوند و در گوارش چربي ها نقش دارند. ورود غذا به دوازدهه (اولين قسمت روده كوچك) كيسه صفرا را تحريك مي كند تا از طريق مجراي صفراوي، صفرا را به درون دوازدهه بريزد. لوزالمعده، مايعات گوارش كننده قدرتمندي را ترشح مي كند كه در هنـگام ورود غذا به دوازدهـه، وارد آن مي شوند. اين مايعات، همراه با مايعات گوارش كننده اي كه به وسيله سطح داخلي روده توليد مي شوند، كمك مي كنند تا مواد غذايي به موادي تجزيه شوند كه جذب خون شده، به كبد برده مي شوند.
اعضاي گوارشي
كبد، كيسه صفرا و لوزالمعده كه در قسمت فوقاني شكم قرار دارند، مايعات گوارش كننده را به درون دوازدهه ترشح مي كنند. صفرا از كبد و يك صفرا وارد مجراي صفراوي مي شود و ترشحات لوزالمعده نيز مستقيماًبه دوازدهه مي ريزد.
حركات دودي
غذا در طول لوله گوارش به وسيله توالي مداوم انقباضات عضلاني كه حركات دودي نام دارند، به جلو رانده مي شود. ديواره هاي لوله گوارش با عضلات صاف پوشيده شده اند. براي راندن لقمه غذا به جلو، عضلات پشت غذا منقبض و عضلات جلوي آن شل مي شوند. موج دودي براي حركت دادن غذا در طول لوله گوارش، عضلات جداره ها با يك توالي به نام موج دودي منقبض و شل مي شوند.
سرخرگ ها و سياهرگ ها
سرخرگ ها، ديواره اي ضخيم، عضلاني و كشسان دارند تا بتوانند در برابر فشار بالاي خوني كــه از قلب به بيرون پمپ مي شود، مقـاومت كنند. سياهرگ ها، خون را بـه قلب باز مي گردانند. آنهـا ديواره اي نازك تر دارند كه به راحتي كشيده مي شود و به آنها اجازه مي دهد كه گشاد شود و در زمان استراحت بدن، مقدار زيادي خون را در خود نگه دارند. سطح داخلي بسياري از سياهرگ ها، چين هايي دارد كه به عنوان دريچه هاي يك طرف عمل مي كنند و مانع از عبور خون در مسير نادرست مي شوند.
ساختار قلب
قلب، يك پمپ دوگانه است كه عمدتاً از عضلاتي به نام ميوكارد تشكيل شده است. در هر طرف، خون از طريق سياهرگ ها وارد يك حفره بالايي (دهليز) و سپس وارد يك حفره پاييني (بطن) مي شود كه خون را به درون سرخرگ ها پمپ مي كند. جريان خون در اين حفره ها به وسيله دريچه هايي يك طرفه هدايت مي شود. سمت راست قلب خون را به درون سرخرگ هاي ريوي و در نتيجه ريه ها و سمت چپ قلب خون را به آئورت و سراسر بدن پمپ مي كند.
گردش خون
قلب، خون را به داخل ۲ مدار متصل پمپ مي كند: گردش خون ريوي و گردش خون عمومي. مدار ريوي، خون بدون اكسيژن را به ريه مي برد كه در آنجا از طريق يك شبكه مويرگي، اكسيژن جذب و دي اكسيد كربن (يك گاز دفعي) آزاد مي شود؛ سپس خون اكسيژن دار شده به قلب برمي گردد. جريان عمومي، خون اكسيژن دار را به بافت هاي بدن مي برد كه در آنجا از طريق جدار مويرگ ها، اكسيژن و موادغذايي آزاد مي شود، دي اكسيد كربن و ساير محصولات دفعي از بافت وارد خون مي شوند و خون بدون اكسيژن به قلب باز مي گردد.
::ادامه مطلب::
::ادامه مطلب::
ساختار و كاركرد مغز
مغز، پيچيده ترين عضو بدن است. بيش از ۱۰۰ ميليارد سلول عصبي و ميلياردها راه عصبي را درخود جاي داده است. بزرگترين قمست مغز، مخ است. مخ به دو نيمه (نيمكره) تقسيم مي شود كه به وسيله طنابي از رشته هاي عصبي به نام جسم پينه اي به هم متصل هستند لايه خارجي (قشر مغز) از بافتي به نام ماده خاكستري تشكيل شده است كه پيام هاي عصبي را توليد و تنظيم مي كند. لايه دروني از ماده سفيد تشكيل شده است كه پيام ها را انتقال مي دهد. مخ، تفكر آگاهانه و حركت را كنترل و اطلاعات حسي را تفسير مي كند؛ قسمت هاي مختلف آن، فعاليت هاي ويژه اي چون تكلم و بينايي را اداره مي كنند. ساختاري در قاعده مغز به نام مخچه، وظيفه تعادل، هماهنگي و شكل دادن به وضعيت بدن را بر عهده دارد. ارتباط مغز با طناب نخاعي از طريق سابقه مغز است كه كاركردهاي حياتي از جمله تنفس را كنترل مي كند. درست بالاي ساقه مغز، هيپوتالاموس قرار دارد كه ارتباط بين دستگاه عصبي و غدد درون ريز را برقرار مي كند و به تنظيم دماي بدن، خواب و رفتارهاي جنسي كمك مي كند. مغز به وسيله جمجمه و پرده هايي به نام مننژ محافظت مي شود. مايع شفاف مغزي ـ نخاعي مثل يك ضربه گير، مغز و طناب نخاعي را در برابر آسيب محافظت مي كند.
سازماندهي دستگاه عصبي
دستگاه عصبي مركزي، متشكل از مغز نخاع، پيام هاي عصبي را تجزيه تحليل و هماهنگ مي كند نخاع، ارتباط بين مغز و بقيه بدن را برقرار مي سازد. راه هاي حركتي كه پيام ها را از مغز مي آورند، در طناب نخاعي نزول مي كنند. در حالي كه راه هاي حسي از پوست و ساير اعضاي حسي، از طناب نخاعي بالا رفته، پيام ها را به مغز مي برند. شبكه اي از اعصاب محيطي به كليه قسمت هاي بدن مي رسد. هر عصب از صد رشته عصبي تشكيل مي شود كه شامل سلول هاي عصبي هستند و در دستجاتي قرار گرفته اند. از طناب نخاعي، ۳۱ جفت عصب، منشأ مي گيرند. اين اعصاب در تنه و اندام ها به اعصاب كوچكتر و كوچكتري تقسيم مي شوند.
ساختار نخاع
نخاع از ماده خاكستري كه حاوي سلول هاي عصبي و حمايت كننده است و ماده سفيد كه حاوي رشته هاي عصبي است، تشكيل مي شود. نخاع به وسيله پرده هاي محافظي به نام مننژ پوشيده مي شود.
تنفس چگونه انجام مي شود؟
تنفس عملي است كه به وسيله آن بدن هوا را وارد و خارج مي كند. جريان هوا به درون و بيرون از بدن، به خاطر حركت هوا از نواحي پرفشار به كم فشار صورت مي گيرد. براي تنفس به درون (دم)، ديافراگم و عضلات بين دنده ها منقبض شده، قفسه سينه را بزرگ مي كنند. در نتيجه، فشار هوا در ريه ها كاهش پيدا مي كند، به طوري كه كمتر از فشار هواي اطراف مي شود و هوا وارد ريه ها مي گردد. براي تنفس به بيرون (بازدم)، عضلات شل شده، حجم ريه را كاهش مي دهند. فشار هوا در ريه ها بيش از هواي اطراف مي شود و باعث خروج هوا از بدن مي شود.
تبادل گاز در بدن
بافت هاي بدن، دايماً اكسيژن رااز خون مـي گيرند و دي اكسيد كربن را در خون آزاد مي كنند. اكسيژن محيط وارد ريه ها مي شود و از آلوئول ها (كيسه هاي نازك) وارد رگ هاي خوني به نام مويرگ مي گردد كه در آنجا به ماده اي به نام هموگلوبين كه درگلبول هاي قرمز وجود دارد، متصل مي شود. در همين زمان، دي اكسيد كربن از پلاسما (قسمت مايع خون) وارد آلوئول ها مي شود تا با بازدم خارج گردد. درمويرگ هاي بافت ها، گلبول قرمز اكسيژن را آزاد مي كند در حالي كه دي اكسيد كربن وارد پلاسما مي شود.
انواع مفصل
مفاصل در محل اتصال هر يا چند استخوان تشكيل مي شوند. انواع مختلف مفاصل، درجات مختلفي از حركت را تأمين مي كنند. تعدادكمي از مفاصل، از جمله مفاصل جمجمه، ثابت هستند. مفاصل نيمه متحرك مثل مفاصل ستون فقرات، پايداري و تا حدي انعطاف پذيري راتأمين مي كنند. بيشتر مفاصل كه مفاصل سينوويال نام دارند، آزادانه حركت مي كنند. انواع اصلي مفصل سينوويال و صفحات حركتي آنها در زير به تصوير كشيده شده است.
ستون فقرات
ستون فقرات كه ستون مهره ها نيز خوانده مي شود، بدن را در وضعيت قائم نگه مي دارد؛ تكيه گاه سر است و طناب نخاعي را دربر گرفته، از آن محافظت مي كند. ستون فقرات از ۳۳ استخوان به نام مهره تشكيل شده است. مفاصل و ديسك هاي حاوي بافت ليفي در بين مهره ها، ستون فقرات را انعطاف پذير مي كنند و باعث پايداري رباط ها و عضلات و كنترل حركات آن مي شوند.
ساختار كليه
كليه شامل۳ ناحيه است: قشر (لايه خارجي)، مدولا(لايه مياني) و لگنچه كليوي (ناحيه داخلي). قشر حاوي واحدهاي كاركردي به نام نفرون است. هر نفرون شامل يك گلومرول (مجموعه اي از مويرگ هاي تخصص يافته كه خون در آنها تصفيه مي شود و يك لوله كليوي كه از آن مايعات دفعي حاصله عبور كرده، به ادرار تبديل مي شوند) است. مدولا شامل گروهي از مجاري جمع كننده ادرار اسـت. ادرار از اين مجـاري وارد كاليس هاي كوچك و سپس كاليس هاي بـزرگ مـي شود كه به لگنچه كليوي باز مي شوند. از اينجا ادرار وارد حالب مي شود.
ادرار چگونه ساخته مي شود؟
ادرار از موادي تشكيل مي شود كه در نفرون ها بر اثر تصفيه خون ايجاد شده اند. هر كليه حدود يك ميليون نفرون دارد. هر نفرون از مجموعه اي از مويرگ هاي باريك به نام گلومرول و لوله اي به نام لوله كليوي تشكيل مي شود. اين لوله ۳ قسمت دارد: لوله پيچيده نزديك، قوس هنله و لوله پيچيده دور. خون ابتدا از گلومرول عبور مي كند. ديواره هاي مويرگ ها، منافذي دارند كه اجازه عبور آب و ذرات كوچك (مثل نمك ها ) را مي دهند، ولي ذرات بزرگتر مثل پروتئين ها و گلبول هاي قرمز از آنها عبور نمي كنند. مايعي كه از خون گرفته شده است و ماده تصفيه شده نام دارد، وارد لوله كليوي مي شود و در آنجا آب و ساير مواد مفيد آن مثل گوكز و نمك ها در صورت لوزم به داخل جريان خون بر مي گرداند.
بينايي
اعضاي بينايي، چشم ها هستند. شعاع هاي نوري كه به هر چشم وارد مي شود، به وسيـله قرنيـه و عدسي متمركز شده، روي شبكيه مي افتند و يك تصوير وارونه بر روي آن تشكيـل مي دهنـد. سلـول هاي شبكيه اين تصوير را به تكان هـاي الكتريكي تبديـل مـي كنند كه از طريق عصب بينايي به مغز مي روند و در آنجا رمز گشايي شده، باعث بينايي مي شوند. عنبيه، اندازه مردمك را تغيير داده، مقدار نوري را كه به شبكيه مي رسد، كنترل مي كند. رگ هاي خوني شبكيه و لايه اي به نام مشيميه، مواد غذايي را به چشم مي رسانند.
نماي شبكيه
سلول هاي شبكيه، رنگ و شدت نور را ثبت مي كنند. در پشت شبكيه، ديسك بينايي قرار دارد كه در آنجا رشته هاي عصبي به هم نزديك شده، عصب بينايي را تشكيل مي دهند و رگ هاي خوني وارد چشم مي شوند. ديسك، هيچ گونه سلول حساس به نور ندارد و«نقطه كور» خوانده مي شود. اين عكس با يك افتالموسكوپ گرفته شده است كه داخل چشم را بزرگ و روشن مي كند.
شنوايي و تعادل
گوش نه تنها وظيفه شنيدن بلكه برقراري تعادل را نيز به عهده دارد. گوش شامل قسمت هاي خارجي، مياني و داخلي است. گوش خارجي، امواج صوتي را به پرده صماخ مي رساند، باعث لرزش آن مي شود. استخوان هاي گوش مياني، اين لرزش ها را به گوش داخلي منتقل مي كنند. اين پيام ها در آنجا به پيام هاي الكتريكي تبديل مي شوند. اين پيام ها از طريق سلول هاي عصبي به مغز رفته، مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرند. گوش داخلي همچنين ساختارهايي دارد كه با تشخيص وضعيت و حركت سر به تعادل كمك كرده، به ما اجازه مي دهند بدون يان كه بيافتيم، قائم بايستيم و حركت كنيم.
ساختار گوش
گوش خارجي شامل لاله (قسمت قابل مشاهده) و مجراي گوش است كه به پرده صماخ ختم مي شود. گوش مياني حاوي ۱۳ استخوان ظريف است كه پرده صماخ را به غشاي جدا كننده گوش مياني و داخلي، مرتبط مي كنند. حلزون كه حاوي گيرنده هاي حسي شنوايي است و نيز ساختارهاي تنظيم كننده تعادل در گوش داخلي قرار دارند.
بويايي
بوها به وسيله سلول هاي گيرنده تخصيص يافته در سقف حفره بيني تشخيص داده مي شوند. اين سلول هاي گيرنده مولكول هاي بودار موجود در هوا را تشخيص مي دهند و اين اطلاعات را به تكان هاي الكتريكي ظريفي تبديل مي كنند. اين تكانه ها از طريق عصب بويايي به پياز بويايي (انتهاي عصب بويايي) و سپس مغز منتقل مي شوند و در مغز مورد تحليل قرار مي گيرند. حس بويايي انسان بسيارحساس بوده، ما را قادر به تشخيص بيش از ۱۰۰۰۰ بوي مختلف مي كند.
گيرنده هاي بويايي
مولكولهاي بودار با ورود به بيني، مژه هاي (موهاي ظريف)متصل به سلول هاي گيرنده سقف حفره بيني را تحريك مي كنند. اين گيرنده ها پيام ها را از طريق عصب بويايي به پياز بويايي متصل مي كند كه پيام ها را به مغز مي برد.
چشايي
مزه ها به وسيله جوانه هاي چشايي تشخيص داده مي شوند اين ساختارها در دهان و گلو قرار دارند و اكثر آنها (حدود ۱۰۰۰۰ عدد) در سطح فوقاني زبان واقع شده اند. آنها تنها مي توانند۴ مزه اصلي را تشخيص دهند. شيريني، ترشي، شوري و تلخي. هر مزه به وسيله جوانه هاي چشايي واقع در يك ناحيه خاص از زبان تشخيص داده مي شود: تلخي در پشت، ترشي در كناره ها، شوري در جلو و شيريني در نوك. حس بويايي ما به همراه اين4 مزه اصلي، ما را قادر به افتراق طيف وسيعي از مزه هاي جزئي تر مي كند.
ساختار جوانه چشايي
مواد داخل دهان در تماس با موهاي ظريفي قرارمي گيرند كه روي جوانه هاي چشايي زبان واقع هستند. اين موها، تكانه هايي عصبي توليد مي كنند كه از طريق رشته هاي عصبي به يك ناحيه تخصص يافته در مغز مي روند.
لامسه
حس لامسه شامل حواسي چون درد، فشار، ارتعاش و دماست. اين حواس به وسيله دو نوع گيرنده واقع در زير سطح پوست، تشخيص داده مي شوند: انتهاهاي عصبي آزاد (بدون پوشش) و انتهاهاي عصبي پوشيده به صورت اجسام حسي، انواع مختلف انتهاهاي عصبي يا اجسام حسي، حواس ويژه را مي گيرند. تعداد گيرنده ها در بدن فرق مي كند: براي مثال، نوك انگشتان دست به شدت حساس هستند و گيرنده هاي زيادي دارند در حالي كه ناحيه مياني پشت گيرنده هاي كمتري دارد.
گيرنده هاي لامسه
لمس به وسيله گيرنده هاي مختلفي در سطوح مختلف پوست انجـام مـي شـود. گيرنده هاي عصبي آزاد در نزديك سطح پوست، به لمس، درد، فشــار و دمــا پـاسـخ مــي دهند. كه اجسام مركل و مايسنر، لمس ظريف و اجسام پاچيني، فشار عمقي و ارتعاش را تشخيص مي دهند.
اعمال و حركات بازتابي
نوزادان با الگوهاي رفتاري خودكار خاصي به دنيا مي آيند. برخي از اين فعاليت ها، اعمال غير ارادي مثل تنفس و دفع ادرار و مدفوع و بقيه، اعمال بازتابي يعني حركات غريزي براي در امان بودن و زنده ماندن هستند. برخي از اعمال بازتابي مثل مكيدن و »جست و جو كردن (دنبال پستان مادر گشتن) آشكارا به زنده ماندن كمك مي كند. سايرين ممكن است باقيمانده يك مرحله ابتدايي تر از تكامل انسان باشند؛ براي مثال، گمان مي رود بازتاب گرفتن از نياكان ميمون ما منشأ گرفتـه باشـد كـه نوزادانشـان مـي بـايـست در هنـگام حمل شدن به مـادر خـود مـي چسبيدند. نهايتاً با بلوغ دستگاه عصبي و عضلات كودك، اعمال ارادي كنترل شده جايگزين حركات بازتابي و حركات غير ارادي مثل دفع ادرار مي شوند. دو پاسخ بازتابي بسيار معمول در زير نشان داده شده است:
بازتاب راه رفتن
اگر يك نوزاد قائم نگه داشته شود، به طوري كه پاهايش روي يك سطح محكم باشد، حركاتي را انجام خواهد داد كه شبيه گام برداشتن يا راه رفتن هستند.
بازتاب ترسيدن (مورو)
اگر نوازد بترسد، حركاتي محافظتي به صورت باز شدن بازوها و كشيده شدن پاها ايجاد مي شود.
قلب قبل و بعد از تولد
در جنين، وظيفه تحويل اكسيژن به خون و دفع گازهاي دفعي بر عهده جفت است ولي در هنگام تولد، نوزاد بايد تنفس را شروع كند و اكسيژن را از ريه ها بگيريد. قبل از تولد، قلب جنين خون را به سراسر بدن و طناب نافي پمپ مي كند ولي بيشتر خون با عبور از دو مدخل ويژه در قلب، سرخرگ هاي ريوي(عروقي كه به ريه منتهي مي شوند) را ميان بر مي زند. با اولين تنفس نوزاد، ريه ها متسع شده، هوا را وارد مي كنند؛ اين امر تغييراتي را در قلب و گردش خون برمي انگيزد و باعث بسته شدن دو ورودي قلب مي شود، به طوري كه بعد از آن تمام خون بقيه بدن، از سرخرگ هاي ريوي به ريه ها مي رود تا اكسيژن دار شود.
گردش خون در قلب جنين
مدخلي به نام سوراخ بيضي و كانالي به نام مجراي سرخرگي،بيشتر خون را از سرخرگ هاي ريوي منحرف مي كنند.
گردش خون در قلب در هنگام تولد
سوراخ بيضي و مجراي سرخرگي بسته مي شوند به طوري كه تمام خون از قلب به ريه ها مي رود تا اكسيژن دار شود.
ارتباط ويروس تبخال با شيزوفرني و آلزايمر
به گزارش Science Daily، به گفته محققان، بخشي از اختلال شناختي که تنها در بيماري شيزوفرني ايجاد مي شود ممکن است ترکيبي از شيزوفرني و مواجهه با عفونت نوع يک ويروس ساده تبخال باشد که مجدداً در مغز شروع به ساختن مي کند. اين تحقيق مي تواند منجر به ايجاد درمان يا پيشگيري جديد اختلال شناختي شود که با بيماري مغزي همراه است.
::ادامه مطلب::
قالب جدید وبلاگ پيچك دات نت |